Wat maakt een team effectief? Nu zelforganisatie en wendbaarheid steeds vaker centraal staan in een team, wordt psychologische veiligheid een van de belangrijkste sleutels voor effectiviteit. Teamleden moeten er zeker van kunnen zijn dat iedereen met respect en aandacht wordt benaderd. Bijvoorbeeld bij het inbrengen van nieuwe ideeën, stellen van een vraag of toegeven van fouten.
In dit artikel zes praktische manieren om je team meer psychologische veiligheid te bieden en het vertrouwen te laten groeien!
Psychologische veiligheid
We kunnen ‘psychologische veiligheid’ definiëren als de perceptie van de gevolgen van het nemen van risico’s op het gebied van interpersoonlijke relaties binnen een werkomgeving. Psychologische veiligheid bieden is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Je zou verwachten dat dit gebeurt door een feedbackcultuur te introduceren, maar vaak zijn mensen terughoudend als het gaat om het vragen naar of geven van feedback. Ze ervaren te weinig vertrouwen.
Maar hoe zorg je dan voor meer psychologische veiligheid en vertrouwen in je team? Begin met de manier die jou het meest haalbaar lijkt en ga dan verder met de rest. Kleine veranderingen kunnen al veel teweeg brengen en een positieve impact hebben op het team.
1. Sta open voor nieuwsgierigheid en stimuleer het!
Als je in je team creativiteit wilt stimuleren en je team wendbaarder wil maken, zodat het beter kan anticiperen op (markt)ontwikkelingen, probeer dan een cultuur te creëren die nieuwsgierigheid stimuleert. Je kunt als team veel efficiënter mogelijke problemen en obstakels uit de weg ruimen, door samen nieuwe oplossingen en mogelijkheden te verkennen. En daardoor voelt iedereen zich meer betrokken bij het team als geheel. Je kunt uiteraard niet alle onzekerheden en kwetsbaarheid van de teamleden wegnemen, maar zij zullen wel eerder vragen durven stellen en gemotiveerder zijn om nieuwe dingen te leren.
2. Geef mensen de ruimte om zich uit te spreken
Als je mensen veel beperkingen oplegt, heeft dat nadelige gevolgen voor hun gevoel van psychologische veiligheid. Het gaat erom dat leidinggevenden upstream-communicatie faciliteren door hun medewerkers in staat te stellen hun ideeën te delen en problemen te benoemen. Door deze uitwisseling kunnen ideeën omgezet worden in concrete aanpakken en oplossingen. Het zijn namelijk vaak de medewerkers die de beste ideeën hebben om de organisatie te verbeteren.
3. Moedig feedback aan
Begin met je teamleden te vragen wat zij het liefst zouden willen met betrekking tot bijvoorbeeld het type feedback, de communicatiestijl, de frequentie van check-ins enzovoort. Dit helpt om de psychologische veiligheid te verhogen, maar betekent ook dat je als leidinggevende moet leren hoe je feedback moet geven en ontvangen.
Met de Persona.fit app kunnen mensen op alle niveaus binnen de organisatie deelnemen aan een continu, real-time feedbackproces. Persona.fit helpt je om binnen jouw team een open feedbackcultuur te creëren, door de kracht van feedback op een natuurlijke manier te introduceren. Teamleden leren elkaar en zichzelf snel beter kennen.
4. Ga conflicten niet uit de weg
Conflicten zijn interessant omdat ze de psychologische veiligheid van werknemers en de cultuur binnen een organisatie kunnen maken of breken. Het zijn risicovolle, maar ook vaak zeer verhelderende gebeurtenissen tussen mensen, en dus moet je proberen om ‘gezonde conflicten’ te stimuleren. Je hoeft het niet altijd met elkaar eens te zijn. Een harde discussie mag best. Mits iedereen zich aan de spelregels houdt. Een paar belangrijke zijn:
- Wees respectvol naar elkaar.
- Houd je bij de feiten en je gevoel.
- Houd het klein (blaas het niet op, relativeer waar mogelijk, vermijd woorden als ‘altijd’ en ‘nooit’).
- Spreek uit hoe je iets wél zou willen, in plaats van hoe je het niet wilt.
- Neem een time-out als het uit de hand dreigt te lopen.
Een constructieve botsing kan zeker tot verdieping van de samenwerking leiden. In een confrontatie worden vaak dingen gezegd die anders onder tafel blijven en die op de langere termijn ondermijnend kunnen werken in een werkrelatie.
5. Zoek de balans in resultaat- en mensgericht aansturen
Als teamleider heb je te maken met targets en budgetten. Je wilt daarom dat jouw team zo effectief mogelijk werkt. Maar een te resultaatgerichte aansturing betekent ook een toename van de werkdruk binnen het team. Met alle gevolgen van dien. Zoek daarom de balans in resultaat- en mensgerichte aansturing. Teamleden voelen zich dan vrijer om veranderkracht te tonen en hun wendbaarheid te vergroten; van groot belang in de disruptieve omgeving waarin veel organisaties zich bevinden.
6. Wees een rolmodel
Als je wilt dat je teamleden zich geïnspireerd, veilig en vertrouwd voelen, dan is het belangrijk dat je geloofwaardig bent en een rolmodel voor ze bent. Mensen hebben respect voor leidinggevenden die proberen te doen wat goed is, zich aan hun afspraken houden en fouten toegeven. Psychologische veiligheid en vertrouwen zijn nauw met elkaar verbonden, en mensen voelen zich meer op hun gemak op een werkplek die gekenmerkt wordt door wederzijds respect en interpersoonlijk vertrouwen.
Aan de slag
Met elkaar kun je een cultuur creëren waarin onderling vertrouwen en respect centraal staan. Ga aan de slag met bovenstaande do’s om de psychologische veiligheid stap voor stap te vergroten. Want als er zoveel te winnen valt, wat heb je dan te verliezen?
