Lessen uit de psychologie: Hoe zit het met jouw veerkracht op de langere termijn?

Nu de meeste maatregelen tegen de verspreiding van het coronavirus nog tot minstens 20 mei gelden, rijst de vraag hoe lang deze aanpassingen überhaupt nodig zijn. Het is zinvol om na te gaan denken over hoe jouw leven op de langere termijn eruit gaat zien in deze tijd. De centrale vraag die je jezelf moet stellen is: wat kan en wil ik voor de aankomende maanden aanpassen in mijn leven, zodat ik deze crisis mentaal gezond door kom? Met andere woorden: ‘Wat is mijn veerkracht op de langere termijn?’

Stress ziet er op dit moment voor iedereen anders uit

Er zijn ouders die opeens allerlei verschillende rollen tegelijkertijd moeten uitvoeren; die van ouder, partner, werknemer, huiswerkbegeleider en politieagent. Ook zijn er mensen die acute zorgen hebben over hun inkomsten, omdat zij freelancer zijn, of omdat ze vrezen dat hun baan op de tocht staat. Enkelen raken verstrikt in constante piekergedachten en een gevoel van hulpeloosheid.

Een ding is zeker en dat is dat het virus op eenieders leven een impact heeft

De overeenkomst tussen deze vormen van stress, is dat het voor een langere duur zal zijn en dat er onzekerheid bestaat over hoe lang dat dan daadwerkelijk is. Dit staat vast en hier is weinig invloed op uit te oefenen, behalve dan het serieus nemen van de voorzorgsmaatregelen. Tot zover de zaken waar je weinig controle over hebt.

Zaken waar je wél invloed op hebt

Laten we onze aandacht verleggen naar de zaken in deze crisis waar je wél invloed op hebt, zodat je het gevoel hebt enigszins in controle te blijven. Ook zijn er manieren om de stress en onzekerheid zo goed mogelijk het hoofd te kunnen bieden.

Hieronder vind je een aantal vragen die je jezelf kunt stellen om meer licht te schijnen op jouw veerkracht, zodat je ook op de langere termijn mentaal weerbaar blijft.

1. Waar heb ik invloed op?

Veel mensen voelen zich door de coronacrisis overweldigd. Het kan op sommige momenten voelen alsof je de controle verliest. Het klopt dat je nauwelijks invloed hebt over het verloop van de pandemie. Het helpt om je te focussen op datgene waar je wél controle over hebt.

Dit principe legt Stephen Covey uit, door het verschil te benoemen tussen de Cirkel van Betrokkenheid en de Cirkel van Invloed. De eerste is de grootste cirkel en gaat over alle zaken waar je je zorgen over kunt maken, maar waar je geen directe invloed op hebt. Bijvoorbeeld het weer, de politiek, het gedrag van anderen, en dus ook het coronavirus. Mensen die hun energie vooral op deze zaken richten ervaren vaak stress, frustratie en andere negatieve emoties.

Het is beter je te richten op zaken waar je wel invloed op hebt: de Cirkel van Invloed. Deze kleinere cirkel ligt middenin de Cirkel van Betrokkenheid. Voorbeelden van waar je wel invloed op hebt, zijn jouw eigen gedrag en hoe je omgaat met jouw emoties.

Concrete tips in deze situatie:

  • Beperk je nieuwsinname tot 1 of 2 keer per dag. Hiermee blijf je geïnformeerd, maar laat je jezelf niet overspoelen met berichten waar je niks aan kunt veranderen en waardoor je je machteloos voelt.
  • Bedenk wat voor zaken je energie geven en besteed hier meer tijd aan.
  • Zorg dat je een routine blijft houden.

2. Wat zijn zaken die mij stress geven en welke emoties ervaar ik hierbij?

Naast bedenken waar je zelf invloed op hebt, is het ook belangrijk om na te gaan waar je stress precies vandaan komt. Door al het nieuws en de impact op het dagelijks leven, lijkt het makkelijk om te verzanden in een gegeneraliseerd piekeren en angstige gedachten. Dit terwijl je je misschien gericht zorgen maakt, bijvoorbeeld over je eigen gezondheid of de gezondheid van je naasten, de impact op je financiën of baanzekerheid.

Wanneer het voor jezelf helder is waar je stress precies vandaan komt, wordt het ook makkelijker deze het hoofd te bieden, door te bepalen wat effectieve uitlaatkleppen zijn voor jou. Je kunt dan gericht je aandacht besteden door bijvoorbeeld je gedachten op te schrijven of te delen met iemand. Zo geef je je stress de kans om weg te vloeien, in plaats van dat het je overspoelt.

3. Wat helpt mij eigenlijk om zaken te ventileren?

Wanneer je weet waar je je precies zorgen over maakt en stress door ervaart, is het belangrijk dat je ontdekt welke uitlaatkleppen jou helpen om deze stress het hoofd te bieden. Het effectief omgaan met stress is voor ieder mens van groot belang. Wanneer dit op een niet effectieve manier gebeurt, kan dit op de lange termijn zelfs leiden tot ziekte, depressie of burn-out. Wanneer je ervoor zorgt dat je stress op de langere termijn effectief ventileert, kun je gezondheidsklachten voorkomen, je welzijn in stand houden, zelfwaardering versterken en kun je ervoor zorgen dat je je sociaal prettig blijft voelen.

Wanneer je weet welke manieren jou helpen om je stress te verminderen, zorg dan dat je deze met elkaar afwisselt en dat je deze manieren aanpast aan de situatie. Deze combinatie is de meest effectieve manier om met stress om te gaan.

Wat in de huidige omstandigheden bijvoorbeeld kan helpen:

  • Sociale steun (praten of videobellen met vrienden en familie, je zorgen delen of hulp vragen).
  • Actief aanpakken (je gedachten opschrijven of bespreken en kijken naar oplossingen).
  • Afleiding zoeken (sporten, wandelen, lezen of series kijken, om zodoende niet alleen maar met de crisis bezig te zijn).
  • Relativeren (zoek geruststellende gedachten en besef dat je er niet alleen in staat).
  • Uiten van emoties (door ze voor jezelf op te schrijven of met iemand te delen, zodat je het niet opkropt).
4. Wat zijn mijn grenzen, hoe maak ik deze duidelijk kenbaar en aan wie?

In deze situatie is het meer dan ooit van belang dat je weet wat je grenzen zijn. Merk tijdig op wanneer je grenzen overschreden dreigen te raken en trek vervolgens aan de bel.

De kinderen entertainen en lesgeven, het huishouden op orde houden en gelijktijdig hetzelfde moordende tempo aanhouden dat je op kantoor gewend bent, werkt voor de meeste mensen niet. Ga bij jezelf na wat je de meeste druk geeft en probeer deze activiteit te verminderen of aan te passen.

Ook is het belangrijk dat je beseft dat in deze situatie niet alles op te lossen valt. Communiceer dus tijdig aan de mensen in je omgeving (partner, kinderen, leidinggevende, medewerkers) wat ze van jou kunnen verwachten en wat niet. Ook hulp vragen is iets wat je normaal gesproken misschien minder snel doet, maar nu noodzakelijker en geaccepteerder is dan ooit. Welke klus kost je het meeste moeite/energie? Vraag of de collega die daar zo goed in is die klus oppakt en wellicht kun jij diegene helpen met iets wat jou weinig moeite kost. Hoe mooi zou het zijn als deze moeilijke tijd een startschot blijkt te zijn voor meer verdraagzaamheid wereldwijd?

5. Hoe kan ik deze tijd positief aanwenden?

Deze crisis dwingt ons om naar binnen te gaan. In de eerste plaats voornamelijk letterlijk; we blijven massaal binnen en besteden daardoor onze tijd anders. Het lijkt misschien verleidelijk om je tijd te vullen met series kijken of spelletjes spelen, maar hier is de lol ook wel snel vanaf. Probeer daarom ook naar binnen te gaan in de figuurlijke zin, door na te denken over hoe je je tijd eigenlijk altijd eerder besteed hebt. Is er iets wat je zou willen veranderen? Juist nu ontstaat er ruimte voor nieuwe inzichten. Goede ideeën ontstaan doorgaans wanneer je jezelf toestaat te dagdromen; even helemaal niets doen en je gedachten de vrije loop laten. Zo leg je nieuwe verbanden tussen concepten en ideeën.

Concrete tips om uit deze tijd iets positiefs te halen:

  • Reflecteer eens op je tijdsbesteding. Bedenk welke zaken je energie kosten of je energie geven. Wellicht heb je nu de ruimte en energie om een muziekinstrument te leren bespelen, je oma te bellen, een cursus te doen of om te gaan sporten.
  • Sommige zaken vallen nu ook (tijdelijk) weg. Ga na wat je hier eigenlijk van vindt. Ga je deze wel/niet weer oppakken zodra de voorzorgsmaatregelen minder streng worden?
  • Ook op werk kan het zijn dat er gaten vallen in je dag. In plaats van af te wachten wat je leidinggevende zegt, kun je proberen na te denken over welke cursus je zou willen doen, of welke vaardigheid je wilt leren. Zoek verbinding met klanten of je collega’s van andere disciplines om meer te weten te komen over wat zij doen of haak aan bij nieuwe initiatieven en projectgroepen.

Uit bijna elke situatie is wel iets positiefs te halen. Door nu binnen te blijven en meer stil te staan bij jezelf, kun je uiteindelijk meer inzicht krijgen in jouw veerkracht.
Kun je hier wat extra hulp bij gebruiken?

Met de bovenstaande tips en vragen kun je zelf goed aan de slag. Mocht je nog meer hulp en advies willen, staan onze LTP psychologen en coaches graag voor je klaar. Neem gerust contact met ons op! 

Een bijdrage van: Wendela Brakelé, Miriam Uittenbogaard en Nadine de Vries, adviseurs LTP en LTP TestNed.

Redactie

Redactie

Offerte Team & Organisatie

Waar mogen wij het voorbeeldrapport naar toe sturen?