Interview #3 over de kracht van veranderen
De kracht om jezelf te vernieuwen zit in ons allemaal. Die hoef je alleen maar te herkennen, aan te boren en door te ontwikkelen. Mensen bepalen de veranderkracht van een organisatie. Maar ook privé kan veranderkracht ervoor zorgen dat je het roer kunt omgooien; uit noodzaak of omdat je je hart volgt. In deze interviewreeks door David Plaut (partner LTP) over ‘de kracht van veranderen’ lees je enkele inspirerende verhalen.
Als we het over veranderkracht hebben, gaat het vaak over openstaan voor nieuwe ontwikkelingen en flexibiliteit. Dit is wat we gemakkelijk aan de buitenwereld laten zien. Maar veranderkracht betekent zeker ook het kunnen omgaan met tegenslag en veerkracht laten zien. Ewout Kattouw, schrijver en spreker, geeft ons in een openhartig interview inzicht in wat veranderkracht betekent als je levenspad veel tegenslagen bevat.
LTP heeft 4 elementen van Veranderkracht geïdentificeerd: Veerkracht, Growth Mindset, Energie en Zelfmanagement. Wat heb jij met veranderkracht en deze elementen?
“Je kunt geluk hebben in het leven, maar je kunt ook veel pech hebben en zeer ontwrichtende tegenslag tegenkomen op je levenspad. Persoonlijk heb ik veel veerkracht moeten inzetten, maar ook zelfmanagement is belangrijk geweest. In mijn ogen hoort vallen en onderuitgaan bij het leven, maar de veerkracht zit in het weer opstaan, terugkijken en leren van je val.
Op 19-jarige leeftijd was ik als adolescent de weg kwijt en ben ik in de psychiatrie terecht gekomen. Door verschillende omstandigheden (die ik pas veel later begreep) raakte ik het contact met mezelf kwijt. Dit veroorzaakte sombere periodes, angstgevoelens en afwijkend gedrag.”
Kun je nog terughalen op welk moment je besefte dat er iets moest veranderen? Dat je besefte dat je dit misschien wel niet alleen kon?
“Dat had te maken met het feit dat ik me steeds verder ging aanpassen aan een omgeving die niet bij me paste. Hierdoor verloor ik het contact met mezelf, ik liep steeds verder vast en raakte langzaam in een depressieve toestand. Ik ging me steeds meer realiseren dat ik niet meer op die manier verder kon en dat ik hier, op dat moment, niet zelf uit kon komen.
Op een gegeven moment besloot ik dat ik moest veranderen en ging hulp zoeken in de psychiatrie. Deze hulp bestond uit een chemische correctie (antidepressiva) op een veronderstelde hersenziekte (depressie). Helaas kreeg ik vrijwel direct last van zeer hevige bijwerkingen. Dit was midden jaren ’90. Iedereen geloofde in het sprookje van de wonderpillen. Hierdoor werden de zeer ernstige bijwerkingen en soms zware ontwenning niet herkend.
Drieëntwintig jaar later had ik 21 verschillende DSM-classificaties achter mijn naam staan en een enorme batterij verschillende psychofarmaca gebruikt. Ik zat al jaren op bijstandsniveau en had inmiddels een zeer ernstige hartkwaal ontwikkeld, die me bijna het leven heeft gekost.”
“Met alle veranderkracht die ik blijkbaar toch in me had, heb ik uiteindelijk toch weten te ontsnappen aan het lot van de chronische psychiatrische patiënt. Ik heb een hbo-opleiding afgerond en ben als professionele ervaringsdeskundige aan het werk gegaan.”
Hoe heb je die ontsnapping weten te realiseren?
“Op een gegeven moment realiseerde ik me dat, mocht ik nog een kans willen maken op een normaal bestaan, ik het heft in eigen handen moest nemen. Ik moest mijzelf losmaken van de psychiatrische patiëntenrol.
Om dit te bereiken, is vooral kennis heel belangrijk geweest. Kennis over mijn achtergrond, mijn ontwikkeling en ook zeer zeker kennis over hoe de psychiatrie werkt en hoe het huidige paradigma is ontstaan. Er volgde een zeer pijnlijk proces van zware lichamelijk en mentale afkickverschijnselen en een confrontatie met mijn verleden en mijn huidige situatie.”
Het lijkt erop dat alles wat je mee hebt gemaakt en ervaren ook een drijvende kracht voor je is geworden om verandering teweeg te brengen.
“Mijn veranderkracht heeft me inmiddels veel gebracht. Zo ben ik bezig met het schrijven van een boek over de psychiatrie. Ik gebruik hiervoor mijn eigen ervaring en probeer hier beschouwend en analytisch over te schrijven. Verschillende mensen uit mijn netwerk heb ik hiervoor geïnterviewd en hun bevindingen neem ik mee.
Ook interview ik meerdere oud-behandelaren over mijn casus en een aantal toonaangevende wetenschappers op het gebied van diagnostiek, psychofarmaca, de wetenschap hierachter en de psychiatrie in het algemeen. Zo hoop ik tot een kritisch, maar genuanceerd beeld te komen over de psychiatrie, vanuit verschillende perspectieven.”
“Ik heb gemerkt dat ik over veel doorzettingsvermogen en kracht beschik. Als de focus er eenmaal is, dan ga ik ervoor en laat ik me niet snel stoppen. Dit heeft me soms in de problemen gebracht, maar is vaker mijn redding geweest.”
Hoe zie je jouw toekomst?
“Inmiddels begint het boek al vorm te krijgen en zitten de meeste interviews er alweer op. Het zijn zeer interessante interviews geworden die mij persoonlijk erg hebben geholpen met het begrijpen van de zin en de waanzin van de psychiatrie.
Ik ben ervan overtuigd dat deze interviews bij zullen dragen aan een stukje bewustwording wat betreft het biologische paradigma, de wens dat alles maakbaar en oplosbaar moet zijn en de schaduwkant hiervan. Ik verwacht nog een stuk of drie interviews af te nemen en dan zou ik in theorie een goed en genuanceerd beeld kunnen vormen van de verschillende aspecten binnen de psychiatrie.
Ik hoop dat ik met mijn ervaring en inzichten een bijdrage kan leveren aan een andere kijk op menselijk lijden en psychische problemen. Uit een recent onderzoek van Jim van Os blijkt dat omgevingsfactoren en wat een persoon meemaakt een veel grotere rol heeft in psychische lijden dan genen. Ik zou ervoor willen pleiten om weer een stap terug te doen en meer naar de sociale en maatschappelijke factoren te kijken en minder naar het ziektemodel.”
Over relevante HR-thema’s delen wij regelmatig publicaties en organiseren we (gratis) webinars. Wij informeren en inspireren graag. Deze kennis wordt gebundeld in dossiers. Lees verder in ons dossier Veranderkracht.
