Vergeet competenties! Dit zijn de X-factors van de toekomst

In functiebeschrijvingen gaat het vaak om competenties. Ook in assessments – mijn vakgebied – staan ze vaak centraal. Iemand wordt beoordeeld op competenties en vervolgens wordt gekeken in welke mate deze ontwikkelbaar zijn. Maar bij het schrijven van een ontwikkeladvies voel ik steeds vaker weerstand opkomen om iemands ontwikkeling aan te laten sluiten bij de desbetreffende competenties.

Een training adviesvaardigheden kan zeker helpen, maar het liefst zoek ik naar een vliegwiel dat iemand gelukkiger maakt. En daarna – misschien – effectiever.

Na het zien van vele honderden assessmentkandidaten komt een aantal zaken terug die bij kandidaten in positieve zin het verschil maken. Of die er juist voor zorgen dat eendimensionale ontwikkeltips weinig impact hebben.

Vergeet competenties: besteed in ontwikkeltrajecten aandacht aan zaken die essentieel zijn voor gelukkige medewerkers (je vindt hieronder enkele voorbeelden). De rest komt dan vanzelf. Gelukkige medewerkers pakken zelf de regie over hun ontwikkeling en blijven niet uit angst zitten.

Leef en werk in het nú

Gelukkige én effectieve medewerkers leven en werken in het nu; niet in het verleden of in de toekomst. Hoe meer mensen ik spreek, des te meer besef ik hoe lastig het voor mensen is om in het nu te zijn. Veel mensen zijn wat Eckhart Tolle noemt ‘slaaf van de psychologische tijd’. De psychologische tijd ligt in het verleden of juist in de toekomst, maar is allesbehalve het nu.

Het piekeren over waarom zaken in het verleden mis zijn gegaan (excessive thinking) of  wishfull thinking dat het in de toekomst allemaal beter wordt, zijn kenmerken van die psychologische tijd.

Altijd terugkijken of vooruitkijken ontneemt je de kracht om verantwoordelijkheid te nemen voor het nu. Voor sommigen is het pijnlijke verleden een vertrouwd houvast, en de vlucht naar de toekomst is ook ineffectief, want het gaat uit van een soort wensdenken. Terwijl actie in het nu nodig zijn om een wens werkelijkheid te laten worden.

De simpele vraag Waar denk je nu aan? kan tot een verrassende en waardevolle wending van het ontwikkelgesprek leiden (of eigenlijk van ieder gesprek).

Omarm je onzekerheid en durf tot de kern te komen

Veel mensen hebben de neiging om hun onzekerheid te overschreeuwen en weg te rationaliseren. Hij had alles! Een koopwoning, leaseauto, goede bonusregeling… en voelde zich toch leger dan ooit. “Wat heb ik nou te zeuren? Ik heb alles goed voor elkaar.”

Er wordt meer en meer waarde gehecht aan externe factoren die het leven waardevol zouden moeten maken. Echter het tegendeel is waar. De leegte neemt alleen maar toe en de waardevolle twijfel en onzekerheid worden niet als signalen geëxploreerd, maar geparkeerd. Gelukkige én effectieve medewerkers omarmen hun onzekerheid, nemen de signalen serieus en durven tot de kern te komen.

Geluk komt van binnenuit, niet van likes

Voor bijna iedereen werken social media verslavend. Maar zeker op mensen die wat minder goed in hun vel zitten kan het een grote grip krijgen. Het voelt goed om veel likes te krijgen op een foto. Maar het effect is niet blijvend. Je fundamentele eigenwaarde, je geluk, komt van binnenuit. Bij gelukkige medewerkers is hun gemoedstoestand niet afhankelijk van het aantal volgers en likes.

Doe aan prikkelmanagement

Op straat, via WhatsApp, social media, op tv, op je werk: overal zijn prikkels en word je blootgesteld aan grote hoeveelheden informatie. Continu gaan deze prikkels door. Mensen staan ermee op en gaan ermee naar bed. Het brein heeft rust nodig! Maar minder en minder is er even sprake van ‘niets’, van lanterfanten en rust in je hoofd.

Sterker nog: het niet bij de hand hebben van de telefoon zorgt voor grote onrust en het vermogen om te concentreren neemt eveneens af. Gelukkige én effectieve medewerkers weten hoe zij hun prikkels moeten managen en vergroten daarmee juist hun concentratievermogen.

Een goede ontwikkelvraag: Hoe lang kan jij je echt concentreren? En bij welke werkzaamheden lukt jou dat? Grote kans dat het antwoord je veel zegt over wat iemand vanuit het diepst wil, in plaats van wat er in zijn of haar functieomschrijving staat.

David Plaut

David Plaut

David Plaut was partner bij LTP in Groningen, maar heeft in 2022 een nieuwe loopbaanstap gemaakt.

Offerte Team & Organisatie

Waar mogen wij het voorbeeldrapport naar toe sturen?